عیب یابی شبکه کامپیوتری : عیب یابی شبکه کامپیوتری فرآیندی تکرارپذیر برای شناسایی و حل مشکلات شبکه است. عیب یابی فرآیندی دقیقتر به نسبت آزمایشهای تصادفی است، زیرا بهکمک آن میتوان هر مولفه شبکه را به شکل مستقل بررسی و عملکرد مولفهها را به دقت ارزیابی کرد. برخی کارشناسان شبکه تصور میکنند عیب یابی یک فرایند ساده و به دور از قواعد خاص است، اما عیب یابی شبکه فرآیند ساختارمندی است که میتوان آنرا مستندسازی کرد تا در آینده نیز بتوان از آن استفاده کرد. بر همین اساس مهندسان شبکه و تکنسینها باید شناخت دقیقی از این مفهوم داشته باشند. با توسعه شبکه آداکهمراه باشید تا راهکارهای عیب یابی شبکه و روش های حل مشکلات شبکه را به صورت کاربردی بررسی کنیم.
اهمیت مهارت عیب یابی شبکه برای کارشناس شبکه
چرا مهارتهای عیب یابی برای مدیریت شبکهها اهمیت زیادی دارد؟ تسلط بر مهارتهای مشکلات شبکه های کامپیوتری مختص سازمانهای تجاری نیست و کاربران خانگی نیز باید در این زمینه مهارتهای موردنیاز را داشته باشند، زیرا هنگامی که شبکه از دسترس خارج میشود، میتوان بدون نیاز به پرداخت هزینه اضافی یا انتظار بابت حضور کارشناس، شخصا نسبت به عیب یابی مشکلات شبکه کامپیوتر اقدام کرد. تقریبا تمامی شبکههای بزرگ سازمانی نیازمند عیب یابی مستمر هستند و بر همین اساس متخصصان یا تیمهایی را بهعنوان مختصص عیب یابی شبکه استخدام میکنند.
از کار افتادن شبکه حتا برای یک بازه زمانی کوتاه برای برخی از شرکتها، سازمانها و ادارات خسارتهای زیادی به همراه دارد و گاهی کاربران و کارکنان این مراکز را از دسترسی به خدمات و دادهها باز میدارد.
آموزش عیب یابی شبکه های کامپیوتری
عیب یابی شبکه کامپیوتر – troubleshooting فرآیندی تکرارپذیر است به این معنا که میتوانید فرآیند عیب یابی را به چند مرحله تقسیم کنید و در هر مرحله به دفعات آزمایشها را تکرار کنید تا نهایتا مشکل برطرف شده یا نتیجه مدنظر به دست آید.
بهطور معمول عیب یابی شبکه های کامپیوتری بر مبنای مراحل زیر انجام میشود:
مرحله اول: شناسایی مشکل
اولین مرحله در عیب یابی و رفع مشکلات شبکه، شناسایی مشکل است که خود از مراحل جداگانهای به شرح زیر تشکیل میشود:
جمعآوری اطلاعات: اینکار از طریق ابزارهای عیب یابی شبکه انجام میشود تا اطلاعاتی در مورد وضعیت فعلی شبکه بهدست آید.
شبیه سازی مشکل: اگر این امکان فراهم است، کارشناس شبکه باید مشکل پیش آمده را در نرمافزارهای شبیهساز پیادهسازی کند تا علت بروز مشکل به شکل دقیقتری مشخص شود.
سوال از کارمندان: بهترین راه جمعآوری اطلاعات درباره مشکلات شبکه سوال از کاربران شبکه درباره ایرادها یا مشکلاتی است که با آنها روبرو شدهاند.
برخی از مطالب مرتبط:
معرفی نرمافزار SolarWinds؛ نرم افزارهای مانیتورینگ شبکه
تعریف ماژول در شبکه و تفاوت ماژول های sfp و sfp+ و xft
حضور توسعه شبکه آداک در چهل و یکمین اجلاس مدیران دبیرخانه های نظام اداری کشور
راهکارهای تامین امنیت تجهیزات لبه شبکه و کاربران
تعریف مشکلات به شکل تفکیک شده: گاهی اوقات شبکه با مشکلات مختلفی روبرو میشود. در این حالت باید هر مشکل را جداگانه بررسی کنید تا راهحل یک مشکل تحت تاثیر مشکلات حلنشده دیگر قرار نگیرد.
مرحله دوم: توضیح درباره علت بروز مشکل
بعد از اینکه اطلاعات موردنیاز درباره عیبها و مشکلات شبکه جمعآوری شدند، در مرحله بعد باید برداشت خود از مشکل را بیان کنید. به بیان دقیقتر بر مبنای اطلاعات جمعآوری شده، علت بروز مشکل را شرح دهید. دقت کنید در این مرحله نباید از پرداختن به بدیهیات و موارد ساده غافل شوید، اما به مسائل جدیتر باید بیشتر دقت کنید.
گاهی اتفاقی ساده مثل قطع شدن یکی از کابلها میتواند باعث اختلال در کار شبکه شود و با عیب یابی کابل شبکه میتوانید حل مشکل عدم اتصال به شبکه را حل کنید. هرچند در بیشتر موارد مشکلات شبکه علل پیچیدهتری دارند و بهطور مثال شبکه تحت تاثیر یک حمله سایبری از دسترس خارج شده است.
مرحله سوم: صحتسنجی درست بودن فرضیه
از طریق ابزارهایی که دارید، فرضیه خود را آزمایش کنید تا ببینید آیا علت بروز مشکل همان چیزی است که فکر میکردید یا نه. بهطور مثال، اگر نظرتان این بوده که نقص روتر باعث قطعی شبکه شده است، روتر مشکوک را با روتر جدیدی جایگزین کنید و ببینید آیا مشکل رفع میشود یا نه.
به این نکته دقت کنید که اگر در این مرحله مشخص شد نظرتان درباره علت بروز مشکل درست نبوده است، باید دوباره به مرحله دوم بازگردید، نظریه جدیدی مطرح کنید و برای آزمایش درستی آن راهکاری پیدا کنید. گاهی ممکن است اولین دیدگاهتان درست باشد و گاهی پس از چند بار تلاش و بررسی فرضیههای مختلف در نهایت علت واقعی بروز عیب در شبکه و راه حل مشکل عدم اتصال به شبکه را پیدا کنید.
مرحله چهارم: برنامه عملی
پس از آنکه علت بروز مشکل را پیدا کردید، باید بر مبنای یک برنامه عملی به فکر برطرف کردن آن باشید. گاهی برنامه عملی فقط یک مرحله دارد، مثل راهاندازی دوباره روتر یا ممکن است شامل اقدامات پیچیدهتر و زمانبرتر باشد، مثل ارسال سختافزار معیوب برای شرکتهای خدماتی یا حتا خرید سختافزار جدید یا نصب نرمافزارهای بهروزی که مشکل شبکه را برطرف میکنند.
مرحله پنجم: اجرای راهحل
بعد از اینکه برنامه جامع برای رفع مشکل اتصال به شبکه را آماده کردید در ادامه باید آنرا اجرایی کنید. در این مرحله برخی راهکارها را خودتان میتوانید انجام دهید و برخی دیگر باید با تعامل مدیران یا کارمندان انجام شود.
مرحله ششم: تایید عملکرد درست شبکه
مرحله هفتم، مستندسازی فرآیند عیب یابی و رفع مشکل
هنگامی که تمامی مراحل با موفقیت به سرانجام رسیدند و شبکه به عملکرد سابق خود بازگشت، این احتمال وجود دارد که در آینده با مشکلات مشابه دیگری روبرو شود، بنابراین باید تمامی اقداماتی که انجام دادهاید را ثبت و مستندسازی کنید.
بهطور مثال، این نکته را یادداشت کنید که وقتی نقصی خاص در شبکه روی داد چه علائمی مشاهده شد، شما درباره علت مشکل چه کاری انجام دادید، برای سنجش درستی فرضیهتان بر مبنای چه خطمشی گام برداشتید و چگونه به نتیجه مطلوب رسیدید.
۱- اخبار تکنولوژی
خبرهای متنوعی از سرویس استریم توییچ، فیسبوک، AMD و اچ پی از جمله فاش شدن اطلاعات، دلیل قطعی های اخیر و نارضایتیها از ویندوز جدید مایکروسافت؛ بخشی از خبرهای تکنولوژی این پادکست است.
۲- پرونده ویژه:
- اهمیت مهارت عیب یابی شبکه
- مراحل و نحوه عیب یابی شبکه
- نرم افزارهای عیب یابی شبکه
- ابزارهای عیب یابی شبکه
ابزارهای عیب یابی شبکه
یکی از نکات مهمی که در زمان عیب یابی شبکه باید به آن دقت کنید بهکارگیری ابزارهای موجود است. این ابزارها لزوما سختا
فزاری نیستند و برخی از آنها نرمافزاری یا مولفههای سیستمعاملها هستند. در ادامه، ابتدا ابزارهای خط فرمان ویندوز، نرمافزارهای کاربردی مستقل و در ادامه برخی از ابزارهای سختافزاری سودمند برای عیب یابی شبکه را بررسی میکنیم.
نرم افزارهای عیب یابی شبکه ویندوزی
در سیستمهای ویندوزی برای عیب یابی شبکه ویندوز، با استفاده از ابزار خط فرمان ویندوز (command prompt) به مجموعه دستوراتی برای آزمایش و عیب یابی شبکه دسترسی دارید. برای دسترسی به خط فرمان، کلید علامت ویندوز در صفحهکلید را همزمان با دکمه R فشار دهید و در کادر باز شده دستور Run را نوشته و کلید اینتر را فشار دهید. در ادامه عبارت cmd را تایپ کنید و اینتر بزنید تا به محیط خط فرمان دسترسی پیدا کنید.
دستورات پر کاربرد ویندوز برای عیب یابی و رفع مشکل اتصال به شبکه در ویندوز ۱۰ و دیگر ویندوزها عبارتند از:
ping:
پینگ که یکی از ابزارهای زیرمجموعه پروتکل TCP/IP است. nslookup: کار این ابزار در زمینه سرور سامانه نام دامنه (DNS) است و آدرس آیپی مربوط به نام میزبان یا بالعکس نام میزبان مربوط به یک آدرس آیپی را نشان میدهد. nslookup برای شناسایی مشکلات مربوط به تفکیک نام سامانه نام دامنه استفاده میشود.
ipconfig: این دستور، تنظیمات و اتصالات شبکه را آزمایش و تایید میکند. کاری که ipconfig انجام میدهد این است که آدرس آیپی، ماسک زیرشبکه و گیتوی پیشفرض یک گره و اطلاعات مهم شبکه را نشان میدهد.
netstat:
برای نشان دادن وضعیت هر یک از اتصالات فعال شبکه استفاده میشود. این ابزار به شما سرویسهای در حال اجرا روی یک سامانه را نشان میدهد.
nmap: ابزار دیگری است که قادر است شبکه را به منظور بررسی پورتها و سرویسهای مختلف در حال اجرا در آن پورتها اسکن کند.
route: این دستور به منظور بهروزرسانی دستی جدول مسیریابی شبکه استفاده میشود، هرچند در پیدا کردن مشکلات مربوط به مسیریابی استاتیک در شبکه نیز قابل استفاده است.
نرم افزارهای عیب یابی شبکه
علاوه بر ابزارهای خط فرمان، برخی ابزارهای ثالث نیز وجود دارند که برای عیب یابی شبکهها مفید هستند. از مهمترین ابزارها در این زمینه به موارد زیر باید اشاره کرد:
packet analyzer: این ابزار گزارش جامع و دقیقی درباره وضعیت شبکه ارایه میکند. میتوان از آن برای تحلیل ترافیک شبکه، یافتن پورتهای باز و شناسایی ضعفهای شبکه بهره برد. با کمک قابلیتهای عیب یابی و گزارشدهی خود، درباره شبکه دید جامعی ارائه میدهد. با کمک چنین برنامههایی میتوان مشکلات شبکه و نفوذهای احتمالی به شبکه را شناسایی کرد.
advanced port scanner: پورتهای باز دستگاه خاصی در شبکه را شناسایی کرده و اطلاعاتی در مورد آنها جمعآوری میکند.
wifi analyzer : تجهیزات و نقاطی که ممکن است سیگنالهای وای فای آنها با شبکه تداخل داشته باشند را شناسایی میکند. با کمک این ابزار میتوان مشکلات مربوط به اتصالات بیسیم شبکه را یافت.
bandwidth speed tester: ابزار فوق برای آزمایش سرعت پهنای باند و میزان تاخیر در اتصال اینترنت استفاده میشود.
۹ روش عیب یابی شبکه lan
بهطور معمول مراحلی که برای عیب یابی شبکه سیمی و رفع مشکل اتصال به شبکه داخلی انجام میشود به شرح زیر است:
سایتها باز نمیشوند: هنگامی که تصور میکنیم با یک مشکل جدی روبرو هستیم، در اصل با یک سایت خاص مشکل داریم. اگر نمیتوانید یک سایت خاص را باز کنید، بهتر است سایتهای دیگر را امتحان کنید. برای این منظور به سایت www. IsUp.me رفته و آدرس سایت مدنظر را در آن وارد کنید. این سایت به شما میگوید آیا دیگر افراد هم با سایت مدنظر شما مشکل دارند یا خیر.
۱- دستگاهها را راه اندازی مجدد کنید
در بیشتر مواردراه اندازی مجدد دستگاه مشکل را برطرف میکند. بهطور مثال، هنگامی که بافر روتر یا سوییچ پر میشود، فرایند مسیریابی یا ارسال بستهها برای گرههای مقصد با مشکل روبرو میشود. کافی است سوییچ یا روتر را به مدت ۳۰ ثانیه خاموش کرده یا راه اندازی مجدد کنید تا محتویات بافر خالی شود.
اگر کامپیوتر خاصی به شبکه متصل نمیشود و از تکنیک Hibernate برای خاموش کردن سیستم ویندوزی استفاده میکنید، این احتمال وجود دارد که با مشکل عدم اتصال روبرو شوید. مشکل فوق به این دلیل به وجود میآید که آدرسهای مربوط به کارت شبکه در حافظه اصلی دچار تداخل میشوند و کارت شبکه قادر به ارتباط با روتر نیست. در چنین شرایطی راهاندازی سیستم یا قطع و وصل مجدد کارت شبکه مشکل را برطرف میکند.
۲- ارتباط فیزیکی را بررسی کنید
اگر پس از راه اندازی مجدد، مشکل همچنان پا برجا است، قبل از آنکه به سراغ تنظیمات بروید، ابتدا کابلها را بررسی کنید. پس از انجام این کار به چراغهای روتر یا سوییچ دقت کنید آیا همگی روشن و سبز هستند و چشمک نمیزنند.. اگر چراغ روتر قرمز یا تنها چراغ مربوط به پاور قابل مشاهده است، مشکل از شرکت ارایهدهنده خدمات اینترنتی است.
۳- از نرم افزار عیب یابی شبکه lan استفاده کنید
ویندوز مجموعه ابزارهایی برای اشکالزدایی شبکه در اختیار سرپرستان شبکه قرار داده است. این ابزارها بهطور خودکار مشکلات را شناسایی و برطرف میکنند. برای اجرای این ابزارها، روی آیکن شبکه در نوار وظیفه کلیک راست کرده و گزینه Troubleshoot Problems را انتخاب کنید. هنگامی که این ابزار اجرا شود، قادر است مشکلات را شناسایی کرده و راهکاری برای حل آنها ارایه دهد.
۴- اطمینان حاصل کنید یک آدرس IP معتبر دارید
اگر راهحلهای فوق را آزمایش کردید و مشکل هنوز وجود دارد ممکن است علت بروز مشکل نرمافزاری باشد. ایده خوبی است که مطمئن شوید دستگاهها از آدرس آیپی درستی استفاده کرده باشند. به ویژه هنگامی که مسیریابی حالت خودکار (DHCP) را غیر فعال کرده و از مسیریابی ایستا استفاده کردهاید. در ویندوز ۱۰ روی آیکن شبکه کلیک کرده و در ادامه روی گزینه Network and Internet Settings کلیک کنید.
(اگر از آدرس IP ایستا استفاده نمیکنید.)
پس از آنکه اطمینان حاصل کردید روتر خود یک آدرس IP معتبر را تخصیص میدهد در مرحله بعد باید به سراغ command prompt برویم. دستور cmd را در کادر جستوجو وارد کرده و کلید اینتر را فشار دهید.
اگر IPv4Address با عبارت ۱۶۹.x.x.x شروع میشود، کامپیوتر شما یک آدرس معتبر IP را از روتر دریافت نکرده است. دو دستور زیر را در این پنجره تایپ کرده و کلید اینتر را فشار دهید تا مشکل برطرف شود.
Ipconfig /release
Ipconfig /renew
اگر پس از تایپ این دستورات بازهم آدرس ۱۶۹.x.x.x را مشاهده کردید، دستگاه هنوز هم یک آدرس IP معتبر را از روتر دریافت نمیکند. سعی کنید کامپیوتر را از طریق یک کابل اترنت مستقیما به روتر متصل کنید، اگر به اینترنت متصل شدید، روتر شما مشکل دارد.
ping و trace را برای شناسایی مشکل اجرا کنید: اگر آدرس آیپی با مقداری غیر از ۱۶۹ شروع میشود، یک آدرس آیپی معتبر را از روتر دریافت کردهاید و مشکل در ارتباط با روتر و اینترنت شما است. فرمان ping 8.8.8.8 را اجرا کنید. این دستور چهار بسته را برای DNS گوگل ارسال میکند. اگر در ارسال بستهها خطایی رخ دهد، علت بروز مشکل اعلام میشود. اگر به دنبال اطلاعات دقیقتری هستید دستور tracert 8.8.8.8 را اجرا کنید تا بتوانید روتر، کامپیوتر و مسیر اینترنتی را ردیابی کنید.
۵- درایور کارت شبکه را غیر نصب کنید
یکی دیگر از روشهای رفع مشکل حذف درایور آداپتور شبکه و نصب دوباره آن است. اما قبل از اینکار یک نسخه پشتیبان از درایور تهیه کنید.
در کادر جستوجوی ویندوز عبارت Device Manager را تایپ کرده و آنرا انتخاب کنید.
در این پنجره نام آداپتور شبکه را مشاهده خواهید کرد.
روی آداپتور شبکه راست کلیک کرده و Uninstall>> Delete the driver software for this device را انتخاب کنید. در ادامه روی دکمه Ok کلیک کنید تا فرآیند انجام کار تایید شود. کامپیوتر را راهاندازی کنید. در ادامه ویندوز بهطور خودکار دایور را نصب میکند.
۶- فایروال را غیرفعال کنید
گاهی اوقات ممکن است دیوارهای آتش مانع اتصال شوند. دیوارآتش را غیر فعال کنید و ببینید آیا مشکل برطرف میشود یا خیر. پنجره خط فرمان را باز کنید و دستور advfirewall set allprofiles state off را تایپ کنید و کلید اینتر را فشار دهید. اکنون مرورگرتان را باز کنید و ببینید قادر به اتصال به اینترنت هستید یا خیر. برای فعال سازی دوباره دیوارآتش در خط فرمان عبارت زیر را تایپ کنید و کلید اینتر را فشار دهید.
netsh advfirewall set allprofiles state on
۷- ضدویروس را غیرفعال کنید
گاهی اوقات ضدویروس مانع اتصال به اینترنت میشود. البته این موضوع به ندرت پیش میآید، اما یکی از دلایل عدم اتصال ویندوز به اینترنت است. برای بررسی این موضوع در کادر جستوجو عبارت System and security را تایپ کنید و بعد Review you computer’s status and resolve issues را انتخاب کنید. در ادامه فلش کنار Security را انتخاب کنید. اکنون ضدویروس را مطابق با راهنمای آن خاموش کنید. اکنون یکبار دیگر وضعیت اتصال را بررسی کنید. اگر مشکل برطرف شد، به احتمال زیاد تنظیمات پیکربندی ضدویروس نیاز به رسیدگی دارند.
۸- از network reset استفاده کنید
به عنوان آخرین تلاش برای رفع مشکل اتصال به شبکه از network reset استفاده کنید تا دستگاههای شبکه از نو نصب شوند. برای این منظور مراحل زیر را دنبال کنید:
Start>> Settings>> Network & Internet>> Status>> Network reset را انتخاب کنید. Reset now را انتخاب و بعد روی Yes کلیک کنید تا فرآیند انجام کار تایید شود. صبر کنید تا کامپیوتر راهاندازی شود.
۹- کارت شبکه خود را بهروز نگه دارید
گاهی اوقات مشکل عدم اتصال به اینترنت به دلیل ناسازگاری درایور کارت شبکه است. برای بهروزرسانی درایو کارت شبکه مراحل زیر را انجام دهید:
در کادر جستوجو عبارت Device Manager را تایپ کنید.
network adapters را انتخاب کنید.
روی آداپتور شبکه راست کلیک کرده و سپس Update Driver Software>> Search automatically for updated driver software را انتخاب کنید.
بعد از این که درایور بهروزرسانی شد یکبار کامپیوتر را راهاندازی کنید.
رفع مشکل اتصال به شبکه در ویندوز ۱۰
بهطور معمول ویندوز ۱۰ در بیشتر موارد مشکلات مربوط به شبکه را شناسایی و برطرف میکند، با اینحال، گاهی اوقات علت بروز مشکل برای ویندوز قابل درک نیست. در چنین شرایطی باید برخی اقدامات را خودتان انجام دهید. اولین کاری که باید برای حل مشکل شبکه در ویندوز ۱۰در زمان بروز مشکل عدم اتصال انجام دهید، تهیه گزارشی در ارتباط با وضعیت شبکه است.
پنجره خط فرمان را باز کنید و دستور netswlan show wlanreport را درون آن تایپ کنید. با اینکار یک فایل html ساخته میشود. آنرا در مرورگرتان باز کنید. در این فایل گزارشی در ارتباط با وضعیت شبکه ارایه میشود. اگر مطمئن هستید که مشکل از اتصال مودم یا ISP نیست، مراحل بعد را انجام دهید.
خط فرمان:
در خط فرمان عبارت ipconfig را تایپ کنید. آدرس آیپی کنار عبارت default gateway را پیدا و یادداشت کنید. در خط فرمان عبارت ping را تایپ کرده و کلید اینتر را فشار دهید. اکنون باید خروجی شبیه به حالت زیر را مشاهده کنید:
اگر خروجی همانند حالت بالا است، اما هنوز قادر به اتصال به اینترنت نیستید، به احتمال زیاد مشکل از مودم یا ISP است.